เมนูอาหารเหนือ

ขนุนเป็นผลไม้ที่ออกผลเกือบตลอดทั้งปี แต่จะเริ่มให้ผลดกในช่วงปลายปี ซึ่งช่วงนี้จะมีขนุนอ่อนบางส่วนถูกคัดทิ้ง ซึ่งในภาคเหนือนั้นเราจะนำเอาขนุนอ่อนมาปรุงอาหาร ตำบ่าหนุนเป็นอีกหนึ่งเมนูชาวเหนือที่เป็นที่นิยมรับประทานกับข้าวเหนียวและแคบหมู ให้รสชาติที่อร่อย เค็มๆ มันๆ ตามด้วยเผ็ดนิดๆ ไม่ถึงกับซีดส์ปาก ซึ่งเด็กๆ ก็สามารถรับประทานได้

น้ำปู๋เป็นอาหารที่เกิดจากภูมิปัญญาของชาวบ้านในภาคเหนือ ที่ต้องการการถนอมอาหารเพื่อเก็บไว้กินเป็นเวลานานๆ นอกจากจะทำไว้กินเองเเล้ว ยังนิยมนำไปจำหน่ายเป็นรายได้เสริมอีกด้วย น้ำปูที่มีชื่อเสียง ได้เเก่ น้ำปูจากอำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง เเละน้ำปูจากจังหวัดพะเยาว์ การทำน้ำปูต้องอาศัยความอดทน เเละความเพียรพยายามของผู้ที่ทำอย่างสูง

จอผักกาดคืออาหารพื้นเมืองของภาคเหนือที่นำผักกาดกวางตุ้ง มาต้มปรุงอาหาร โดยนิยมใส่เนื้อสัตว์และเครื่องปรุงรสเป็นส่วนผสม เพื่อให้น้ำซุปร้อนๆ มีรสชาติหวานอร่อยกลมกล่อม สำหรับใครที่อยากลองทำเมนูนี้กินเองที่บ้าน ก็สามารถทำตามได้แบบง่ายๆ ด้วยวัตถุดิบที่หาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาด จอผักกาด เป็นแกงผักกาดชนิดหนึ่งของชาวไทยทางภาคเหนือ

แกงโฮะคือชื่ออันดับต้นที่ปรากฏขึ้นเมื่อใครต่อใครพูดถึงอาหารเหนือ สูสีตีคู่มากับแกงฮังเลแบบที่ขาดไม่ได้เลยในขันโตกต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง แกงโฮะหมายถึงแกงที่นำสรรพสิ่งมารวมกัน แกงโฮะเท่าที่ตาเห็นจะประกอบไปด้วยหมูสามชั้นเป็นสำคัญ บางโอกาสมีหน่อส้มหรือหน่อไม้ดองและเนื้อไก่ร่วมด้วย เครื่องปรุงบังคับอื่นๆ ก็จะมีวุ้นเส้น ตะไคร้ ใบมะกรูด มะเขือ ถั่วฝักยาว

ตำนานน้ำเงี้ยว เมนูล้านนา ที่มาพร้อมกับความอร่อย น้ำเงี้ยว น้อยคนนักที่จะรู้จักและเคยลิ้มรสของอาหารล้านนานี้ ส่วนผสมของน้ำเงี้ยวคือ เลือดหมู กระดูกหมู ดอกเงี้ยว ขนมจีน มะเขือเทศ พริกแห้งทอด ต้นหอมผักชีโรยหน้า เวลากินก็จะกินกับกะหล่ำหั่นฝอย ถั่วงอกและผักกาดดอง ใส่พริกทอด มะนาวและแคบหมู น้ำเงี้ยวมีน้ำซุปข้น เพราะใส่เลือดคล้ายๆกับก๋วยเตี๋ยวเรือน้ำตก

ขึ้นชื่อว่าแกงแต่ไม่มีน้ำให้ซด ซ้ำยังถูกตัดเป็นก้อน ๆ นุ่มหยุ่นคล้ายเยลลีของฝรั่ง แต่ปรากฏเนื้อหมูและหนังหมูปนอยู่เป็นส่วนประกอบหลัก ใครไม่คุ้นเคยกับเมนูที่ว่านี้ก็ไม่แปลกใจ เพราะไม่ใช่เมนูมหาชนเท่าใดนัก แต่ถ้าใครร้องอ้อขึ้นมาแล้วละก็หมู่เฮาเป๋นปี้เป๋นน้องกั๋น แกงกระด้าง สำเนียงที่ถูกต้องคือแก๋งกะด้าง เพราะภาษาไทยถิ่นเหนือไม่มีเสียงควบกล้ำ ร.เรือ และ ล.ลิง

ส้าเนื้อหรือส้าจิ้นหรือพล่าเนื้อเป็นกรรมวิธีการทำอาหารพื้นบ้านของคนภาคเหนือ โดยการใช้เนื้อวัว หรือเนื้อควายดิบๆ สดๆ มาเป็นวัตถุดิบหลักในการทำ นิยมรับประทานรสชาติประเภท เผ็ด-ขม นิยมรับประทานพร้อมกับเครื่องเคีบงประเภทผักเพื่อลดความคาว อาทิ ผักกาด ผักชี แตงกวา กระหล่ำปลี ผักกาดขาว ถั่วฝักยาว แล้วแต่จะหามาทานกัน

เห็ดเผาะหรือที่คนทางเหนือเขาจะเรียกกันว่าเห็ดถอบ เห็ดเผาะถือเป็นวัตถุดิบเลิศรส ที่ท่านควรจะลิ้มลองสักครั้ง ได้เคี้ยวทีก็ตุบ ๆ ตับ ๆ ในปาก แต่ทว่าเจ้าเห็ดเผาะหรือเห็ดถอบนี้ไม่ได้มีมาให้คนอย่างเรา ๆ กินได้ตลอดเวลาตามที่ใจอยาก เนื่องจากว่าเจ้าเห็ดเผาะจะมีให้เราบริโภค 1 ครั้งต่อปีตามฤดูกาล หรือง่าย ๆ ก็คือว่าจะมีให้เรากินแค่เฉพาะในช่วงฤดูฝนเท่านั้น

อ่องปู, ปูอ่องหรือมันปูย่างเป็นอาหารพื้นเมืองภาคเหนือของประเทศไทย ทั้งยังพบได้ในชุมชนชาวลื้อ เขิน และทางตอนเหนือของประเทศลาว อาหารชนิดนี้ทำจากมันปูที่ได้จากปูนา ผสมกับไข่ไก่ และเกลือ สองอย่างหลังใส่อย่างละนิดหน่อย บางแห่งอาจใส่กระเทียม, โรยพริกไทย หรือต้นหอมซอยเพื่อเพิ่มกลิ่นหอมน่ารับประทานยิ่งขึ้น

แกงฮังเลสุดยอดเมนูเด็ดอาหารขึ้นชื่อของชาวเหนือล้านนา นิยมทำกันในประเพณีสำคัญๆโดยเฉพาะปีใหม่เมืองเป็น 1ในเครื่องครัวรดน้ำ-ดำหัว อาหารหลักของชาวเหนือล้านนานั้นมีหลายหลาก ทำกินแบบง่ายๆไม่ยุ่งยากและก็ยังเป็นการถนอมอาหารแปรรูปเป็นอย่างอื่นได้ ซึ่งในเทศกาลสำคัญๆที่เจ้าภาพนิยมทำอาหาร เลี้ยงแขกเหรื่อที่มาร่วมงาน 1 ในนั้นก็คือแกงฮังเล